Van Afval Naar Grondstoffen in de Cultuursector

In 2017 heeft DPM | Duurzaamheid in Podia en Musea (nu: Bureau 8080) in opdracht van Rijkswaterstaat een verkenning naar VANG Buitenshuis in de Cultuursector geschreven.

De belangrijkste samenvatting en conclusies uit het rapport zijn:

Van Afval naar Grondstoffen (VANG) gaat verder dan recycling en preventie- het leidt naar zero waste en een circulaire toekomst. Het programma VANG Buitenshuis helpt de KWD sector (kantoor-, winkel- en dienstensector) het restafval te halveren in 2022. In dit rapport wordt verkend hoe de doelstellingen van VANG buitenshuis in de cultuursector het beste zijn te behalen, en met welke partijen.

De cultuursector bestaat uit theaters, poppodia en musea, in totaal 1.136 instellingen, met ruim 50 miljoen jaarlijkse bezoekers. De grotere instellingen zijn aangesloten bij de brancheverenigingen. De verkenning laat zien dat zich onder die grotere instellingen behoorlijk veel koplopers bevinden op afvalbeleid; een uitstekend startpunt voor een sectorgerichte VANG Aanpak. Voorts blijkt dat de cultuursector veel restafval voortbrengt. Een rondgang leert dat er in binnen- en buitenland al veel afvalinitiatieven in de cultuursector bestaan. Een daarvan is de Zero Waste Expeditie Plantage, die tot voorbeeld kan dienen voor een brede VANG aanpak.

De belangrijkste conclusies van de verkenning luiden:

  • VANG in de cultuursector staat nog in de kinderschoenen. Er zijn echter al overtuigende voorbeelden, die aantonen dat er maatschappelijke én financiële winst te behalen is.
  • Met deelname van een beperkte groep goed gekozen instellingen aan een VANG programma, wordt reeds meer dan de helft van de sector geactiveerd, uitgedrukt in bezoekers en afval.
  • De cultuursector kent ruim voldoende koplopers, potentiële koplopers en overlegstructuren om een effectieve VANG aanpak mee te starten.
  • De cultuursector in het algemeen en theaters en poppodia specifiek zijn afvalintensief en scheiden weinig. Dit betekent dat er zowel qua milieu als financiën veel ruimte voor verbetering is.
  • Swill, folies en papier vormen de top-3 restafvalsoorten om als eerste aan te pakken.
  • Een externe aanjager is noodzakelijk om de sector te stimuleren en ondersteunen.

Het rapport sluit af met een voorstel voor een programma genaamd: VANG in de Cultuursector! dat bestaat uit een aantal thema’s, partijen en kernactiviteiten. Belangrijkste uitgangspunt hierbij is dat het een meerjarige aanpak betreft, zodat de sector ‘duurzaam’ aan de slag gaat met VANG. Dit programma kan de basis vormen voor een effectieve VANG uitvoering op korte termijn in en met de cultuursector.

Lees het volledige rapport

Lees ook op de pagina Expedities welke deelnemers vervolgens op Expeditie zijn gegaan.

Zero Waste Expeditie Cultuur

Rapport: Zero Waste Expeditie Cultuur: op koers

In 2019 en 2020 (met uitloop naar 2021, door Corona-pandemie) zijn ruim veertig cultuurinstellingen gestart onder begeleiding van Bureau 8080 met een eigen Zero Waste Expeditie Cultuur. Gemeente Amsterdam, Utrecht, Rotterdam en Den Haag nemen deel aan dit traject. Zij maken het, naast Rijkswaterstaat | Ministerie van I&W, mogelijk dat 10 culturele instellingen in hun stad begeleid op weg gaan naar Zero Waste. Deze instellingen doorlopen, begeleid door Bureau 8080, de 8 modules van de tool en delen onderling kennis. Tussentijds zijn er digitale bijeenkomsten geweest met alle expeditieleden en expeditieleden per stad. In mei 2021 vond een tussentijdse bijeenkomst plaats. Lees hier de terugblik op de bijeenkomst Zero Waste Expeditie Cultuur: op koers! En bekijk de One Minute of Fame met de resultaten van de Cultuursector richting Zero Waste!

In oktober 2021 is het rapport Zero Waste Expeditie Cultuur: op Koers afgerond, met de resultaten en bevindingen van deze expeditie. Lees het rapport Zero Waste Expeditie Cultuur: op koers om de waardevolle conclusies, bevindingen en aandachtspunten van de expeditieleden te lezen; . Lees ook het begeleidende artikel voor praktische tips en ervaringen.

Hieronder alvast conclusies, naar aanleiding van de vele sorteerproeven die uitgevoerd zijn bij de instellingen, over de samenstelling van de gemiddelde restafvalzak van een cultuurinstelling (ga naar het rapport voor meer en uitgebreide informatie):

  • 80% van de inhoud kan gered worden van de verbrandingsoven
  • Swill:grootste aandeel in kg (26%)
  • Koffiedrab aanzienlijk aandeel in kg (8%)
  • Plastic, metaal en drank- kartons (PMD) als één stroom scheiden: vermindering van 23% van het restafval op.
  • Ook papier en karton kan nog beter gescheiden worden (16%). Dit heeft met name te maken met gedrag van bezoekers en medewerkers en het niet (duidelijk) aanbieden van een inzamel- bak voor papier en karton.
  • > 50% van de cultuurinstellingen heeft glas dat is meegenomen door bezoekers bij restafval.
  • Elektronisch afval of klein gevaarlijk afval (KGA): af en toe bij het restafval. Organisaties zijn verplicht om elektronisch afval en KGA gescheiden af te voeren, vanwege de (schadelijke) stoffen die zorgvuldig verwerkt moeten worden. Bovendien worden gescheiden ingezamelde apparaten milieuvriendelijk verwerkt in plaats van verbrand met het restafval. Het merendeel van de materialen, zoals staal, aluminium, koper, kunststoffen, glas, hout en PUR-poeder, worden opnieuw gebruikt om nieuwe producten mee te maken.

Wilt u met uw organisatie deelnemen aan de Zero Waste Expeditie?

Deelname is geheel kosteloos.